ضرورت بازاندیشی آموزه های فقه جزایی در پرتو پدیدۀ دولت-ملت مدرن
چکیده: اهم آموزه های فقه جزایی موجود در فضایی شکل گرفته اند که نهاد دولت-ملت مدرن به معنای امروزی آن وجود نداشت. امروزه اما در جای جای جهان از جمله در جمهوری اسلامی ایران این پدیده با همه کاستی هایش به نوعی شکل گرفته است. ویژگی کشور ما این است که در کنار خوانشی از دولت-ملت همزمان بر اجرای مقررات کیفری به همان گونه ای که در متون فقهی کهن آمده است اصرار می شود. این در حالی است که دولت-ملت مدرن لوازم و اقتضائاتی دارد که با لحاظ آنها نمی توان به مقررات فقه جزایی دقیقا همان گونه که اکنون در متون فقهی بیان شده است پایبند بود. این مقاله با برشمردن برخی از ناسازواری های فقه کنونی با لوازم دولت-ملت مدرن به ظرفیت هایی در فقه اشاره می کند که با تکیه بر آنها می توان از این ناسازواری ها کاست و فقه و قانون را در جایگاه سازوارتری نسبت به یکدیگر قرار داد.
واژه های کلیدی: فقه، قانون، دولت-ملت، شهروندی، برابری.
این مقاله در صفحه های ۷۲-۸۳ مجموعه مقالات همایش بین المللی تحولات کیفری در کشورهای اسلامی در پرتو تعامل حقوق و شرع (۱۴ و۱۵ اسفند ۱۳۹۷) چاپ شده است. مشخصات کتاب شناختی مقاله چنین است:
نوبهار، رحیم، “ضرورت بازاندیشی آموزه های فقه جزایی در پرتو پدیدۀ دولت-ملت مدرن” در: محمودی جانکی، فیروز و غلاملو، جمشید(به کوشش)، مجموعه مقالات همایش بین المللی تحولات کیفری در کشورهای اسلامی در پرتو تعامل حقوق و شرع(۱۴ و ۱۵ اسفند ۱۳۹۷)، صص۷۲-۸۳، بنیاد حقوقی میزان، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۹